الگوی ارتباطات انسانی در قرآن کریم مطالعه موردی داستان حضرت موسی (ع)

بررسی درس ها و فرامین قرآن کریم در حوزه های مختلف علم ارتباطات به ویژه در زمینه ارتباطات انسانی از جمله مواردی است که کمتر به آن پرداخته شده است و نظر دقیقی درباره نگاه قرآنی به ارتباطات انسانی وجود ندارد. بسیاری از علوم انسانی مبتنی بر فلسفه هایی است که مبانی آن ‏ها مادی‏گری و بی‏ اعتقادی به تعالیم قرآنی و اسلامی است که نتیجه آن ترویج شکاکیّت و تردید در مبانی دینی، اعتقادی و قرآنی است. در این تحقیق با بررسی مبانی نظری و فلسفی ارتباطات از دیدگاه مکاتب مختلف و تأملی در چارچوب های حاکم بر این دیدگاه ها تلاش شده است به طرح دیدگاه و تقسیم بندی جدیدی از ارتباطات انسانی بر اساس مبانی قرآنی، اسلامی پرداخته شود. در نگاه قرآنی بالاترین هدف در مسئله ارتباطات توجه به خدا، رضایت او، دلدادگی و اخلاص در مقابل اوست. لذا هرگونه ارتباطی که موجب پیدایش و تقویت پیوندهای اجتماعی برای رساندن جامعه به قرب الهی باشد، مورد پسند قرآن است و هرگونه ارتباطی که موجب دوری و بعد جامعه از مسئله پرستش و عبودیت خداوند متعال شود، نکوهش شده است. بنابراین لازم است که هر نوع تماس و ارتباط بین انسان ها متناسب با هدف نهایی کل عالم و بر اساس دستورات دینی و قرآنی شکل گیرد. با توجه به نکات اشاره شده و مطالعه ارتباطات حضرت موسی (ع) می توان برای یک انسان چندگونه ارتباط در نظر گرفت، ارتباط با خدا، ارتباط با اولیاء تاریخی، ارتباط با جامعه و ارتباط با طبیعت. در این دیدگاه ارتباط با خدا محور همه ارتباطات انسان است. نوع ارتباط انسان با طبیعت تحت تاثیر ارتباطات اجتماعی انسان است، نوع ارتباط انسان با جامعه تحت تاثیر ارتباطات تاریخی انسان است و نوع ارتباط انسان با تاریخ نیز ناظر به ارتباط با خدا و پرستش است که در اینجا دو حالت وجود دارد، یا پرستش یا طغیان که عامل محوری در تعیین نوع ارتباطات با تاریخ، جامعه و طبیعت است. تحقیق حاضر با روش اسنادی یا کتابخانه ای و تکمیل نتایج حاصل از مطالعه به کمک مصاحبه عمیق سعی نموده است قدمی در این مسیر بر دارد.